Waarom is de welvaart de afgelopen twintig jaar gegroeid maar zijn we minder gelukkig? Een interessante vraag die van rompuy opwierp in buitenhof afgelopen jaar.
Er is niet alleen meer welvaart, er is ook meer armoede ontstaan. Of beter geformuleerd: er is steeds meer sociale ongelijkheid. Dit komt omdat we onszelf steeds vergelijken met de ander. Het gras van de buurman is niet alleen groener, zijn auto is ook groter en daarnaast heeft hij een flatscreen t.v of een originele replica van een Rietveld stoel. In ieder geval heeft hij iets dat jij niet hebt, maar wel wilt. En als je het niet kan kopen, dan koop je het op afbetaling. Er is namelijk niet meer genoeg werk om onze consumptiebehoefte te stillen. Lage lonen arbeid wordt uitbesteed naar andere werelddelen. Midden en Oost-Europeanen komen het laaggeschoolde werk in Nederland goedkoper en vaak ook sneller uitvoeren. Voor de overlast, vervuiling en verdringing die deze mensen veroorzaken op de arbeidsmarkt is een meldpunt opgericht en een aparte Partij. Die van voor de vrijheid met wat minder democratie.
De prestatiemaatschappij
De inrichting van onze arbeidsmarkt is gebaseerd op het genereren van output. In de prestatiemaatschappij is het werkproces gericht op efficiency en resultaatgerichtheid. Wanneer je je targets niet haalt ben je al snel een loser en wanneer je niet mee kunt komen een ‘achterblijver’ in de maatschappij.
Voor deze ‘achterblijvers’ heeft de overheid tonnen beschikbaar gesteld aan zichzelf verrijkende integratiebureau`s en aan het UWV, dat zichzelf op de borst slaat met haar klantgerichtheid, maar ik zit geregeld met een jobcoach aan de telefoon die niet meer weet of we het nu over de case van medewerker X of Y hebben. Maar kun je dat iemand kwalijk nemen met een caseload van 400 dossiers per week?
Er is minder laaggeschoold werk beschikbaar maar tegelijkertijd meer concurrentie op de arbeidsmarkt. De vicieuze cirkel houdt zichzelf z in stand. Ook het onderwijs kan door de beperkende maatregelen van het vorige kabinet hier weinig verandering inbrengen. Steeds meer kinderen hebben een ‘rugzakje’ waarvoor passend onderwijs noodzakelijk is. De vorige coalitie wilde 300 miljoen bezuinigen op deze zorgleerlingen door ze te laten instromen in het reguliere onderwijs. Er komt dus straks een klas met 30 leerlingen waarvan er 8 een zorgleerling zijn. Verschraling noem ik dat.
Eliteonderwijs
Jongvolwassenen of werkenden die zich na een bepaalde periode werken willen omscholen of willen verdiepen in een bepaald vakgebied wordt de pas afgesneden. Deeltijd onderwijs wordt voor een grote groep mensen straks onbetaalbaar. Om nog maar te zwijgen over eventuele extracurriculaire activiteiten naast je studie. Ook dat mag je zelf gaan betalen.
Particularisme
Ieder voor zich en God voor ons allen, dat lijkt steeds vaker het deuntje te worden van de 21e eeuw. Toch zijn we maar niet gelukkig te krijgen. Zoals van Rompuy zei: ‘We zitten teveel vast in ons particularisme.’Iedereen kijkt teveel naar de eigen zaak, niet alleen binnen ons eigen land, maar ook buiten de landsgrenzen. He is een waarde op zich om samen iets te doen. Veel mensen zijn op zoek naar een positieve boodschap. Naar een politiek positief discours, dat de grenzen van het partijbelang overstijgt. Daar is moed voor nodig. Laten we die moed samen tonen.
